مقاله اصول و اهداف عدالت ترميمي

مقاله اصول و اهداف عدالت ترميمي

چگونه عدالت ترميمي متفاوت از نظام كيفري سنتي است؟

نظام سنتي رسيدگي به جرم، به سمت منحرف نمودن بزه ديده از جايگاه واقعي او گرايش دارد و غالباً منتهي به اين امر مي شود كه بزهكار احساس بزه ديدگي نمايد. چنين مسئله اي منجربه به حداقل رسيدن اقدامات بزهكار (جهت ترميم)، فقدان آگاهي نسبت به تأثيري كه جرم بر روي بزه ديده داشته است و بنابراين عدم پذيرش مسئوليت از سوي بزهكار مي شود. در چنين نظامي بزه ديده غالباً با نارضايتي رها مي‌گردد چون بنظر مي رسد اين نظام نسبت به نيازهاي بزه ديده حساسيت نشان نمي‌دهد. بزه ديده ممكن است سوالاتي داشته باشد و مايل باشد كه نظام به آنها پاسخ دهد. وي همچنين تمايل دارد كه نسبت به آنچه در نتيجه جرم براي وي رخ داده حساسيت نشان داده شود. برگزاري كنفرانس امكان اعمال چنين فرآيندي را فراهم مي‌نمايد. برخي از بزهكاران همراه با مجرميت و احساس شرمندگي از اعمالشان به حال خود رها مي شوند و برگزاري جلسات هم انديشي به آنها اين امكان را مي دهد كه در مورد رفتار خود عذرخواهي نمايند و در اعاده روابط به حالت سابق مشاركت كنند.

براساس ديدگاه عدالت ترميمي، جرم به عنوان واقعه اي تلقي مي گردد كه بين افراد جامعه رخ مي دهد اما برخلاف ديدگاه نظام عدالت كيفري سنتي جرم به عنوان ارتكاب عمل مجرمانه اي عليه دولت تلقي مي شود. افراد جامعه كه با چنين مواردي سروكار دارند كساني هستند كه در چنين وقايعي درگير بوده و يا از آن متاثر گرديده‌اند و لذا چنين افرادي به عنوان جامعه اي از افراد در نظر گرفته مي شوند كه از جرم ارتكاب يافته متاثر شده اند. در ديدگاه ترميمي بزهكار نسبت به بزه ديده پاسخگو مي‌باشد و جامعه بيشتر از جرم متاثر مي گردد و نه دولت. شناسائي جايگاه بزه ديده جهت درك صدمه و لطمه وارده به وي و نيز تعيين اينكه چه اقدامي مي تواند چنين صدماتي را ترميم كند، امري ضروري مي باشد. پاسخگوئي بزهكار در قبال جرم ارتكابي به عنوان پذيرفتن مسئوليت ناشي از جرم و اقدام جهت ترميم صدمات حاصله از جرم، تعريف مي شود.

براساس ديدگاههاي عدالت ترميمي، جرم داراي ابعاد اجتماعي و فردي مسئوليت مي باشد و تغيير دادن رفتار بزهكار (بازسازگار نمودن وي) امري است كه در مورد ترميم روابط بين افراد درگير در جرم، بسيار مهمتر از اعمال مجازات تلقي مي گردد.

فرآيند عدالت ترميمي چيست؟

فرآيند عدالت ترميمي روندي است كه در آن طرفين جرم كه در معرض وقوع جرمي خاص قرار گرفته اند (بزه ديده، بزهكار و اعضاي جامعه محلي) مورد حمايت قرار مي گيرند و با مساعدت منصفانه و بي طرفانه ميانجيگر (كه در جوامع بومي معمولاً ريش سفيد آن جامعه مي باشد) در گفتگو در مورد اوضاع و احوال مرتبط با جرم بطور ارادي مشاركت مي نمايند. هدف از اين مشاركت درك علل مبنائي ارتكاب جرم و تاثيراتي است كه جرم بر روي افراد صدمه ديده داشته است و همچنين معطوف نمودن توجه به نيازهاي طرفين جرم جهت اصلاح و ترميم روابط آنها مي باشد. هرچند فرآيندهاي عدالت ترميمي اشكال متنوعي دارد، الگوهائي كه غالباً در كشور كانادا مورد استفاده قرار گرفته عبارتند از: برگزاري كنفرانس يا جلسات هم انديشي، تشكيل حلقه هاي درمان و مجازات و ميانجيگري بين بزهكار و بزه ديده.